ശാക്തേയം
ശൈവ, വൈഷ്ണവ മതങ്ങളെ പോലെ പ്രധാന ഹൈന്ദവവിഭാഗങ്ങളിൽപ്പെട്ട ഒന്നാണ് വാമചാരം അഥവാ ശാക്തേയം (Shaktism शाक्तं;) ഭഗവതിയെ ഉപാസിക്കുന്ന രാജസപൂജ ആണിതെന്ന് സങ്കല്പം. മോക്ഷമാർഗ്ഗം മാത്രമായ മറ്റ് ആചാര പദ്ധതികളിലും നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി ഭോഗമോക്ഷപ്രദമായ ഒരു ഉത്തമ തന്ത്രപദ്ധതി കൂടിയാണ് ശാക്തേയം. ഇതിൽ ഉപാസിക്കപ്പെടുന്ന ദേവി ഉപാസകന്റെ പ്രാണശക്തി തന്നെയാണ് എന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. അതിനാൽ ഇത് അദ്വൈതപൂജയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. മഹാമായയും അനാദിയുമായ പരാശക്തി അഥവാ ആദിപരാശക്തി [1][2][3] എന്ന ലോകമാതാവാണ് പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ സൃഷ്ടി, സ്ഥിതി, സംഹാരം എന്നിവയ്ക്കെല്ലാം മൂലകാരണമെന്ന് ശാക്തേയർ വിശ്വസിക്കുന്നു. ആദിശക്തിയുടെ ഈ മൂന്നു ത്രിഗുണങ്ങൾ അഥവാ കൃത്യമുഖങ്ങളാണു് ബ്രഹ്മാവ് (രജോഗുണം) , മഹാവിഷ്ണു(സത്വഗുണം), പരമശിവൻ(തമോഗുണം) എന്നീ ത്രിമൂർത്തികൾ, മറ്റുള്ള എല്ലാ ദേവതാസങ്കൽപ്പങ്ങളും അവതാരങ്ങളും ജീവിവൈവിദ്ധ്യങ്ങളും പരാശക്തി എന്ന മൂലത്തിൽ നിന്നാണുണ്ടായത്.
ദേവി സാക്ഷാൽ ശിവശക്തി ആണ് . നിർഗുണ പരബ്രഹ്മമായ ശിവന്റെ പാതി (അർദ്ധനാരീശ്വരൻ) ആയി ശിവനോടൊപ്പം സർവ്വവും സൃഷ്ടിച്ച ലളിത ത്രിപുരസുന്ദരിയാണ് ആദിപരാശക്തി എന്ന് ശാക്തേയ ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ പറയുന്നു.
ശാക്തേയം വീരാരാധന കൂടിയാണ്. ക്ഷത്രീയ സ്വഭാവമുള്ള ഉപാസനാപദ്ധതി കൂടിയാണ്. പഴശ്ശിരാജ യുദ്ധത്തിന് പുറപ്പെടും മുൻപ് മൃദങ്കശൈലേശ്വരി ക്ഷേത്രത്തിൽ ഗുരുസി നടത്തി ദേവിയെ ഉപാസിച്ചിരുന്നതായി ചരിത്രം പറയുന്നു.
കുളാർണ്ണവതന്ത്രം, മഹാനിർവാണ തന്ത്രം തുടങ്ങിയവ പ്രമുഖ താന്ത്രിക ഗ്രന്ഥങ്ങൾ ഇതേപ്പറ്റി വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്. ഭക്ഷ്യയൊഗ്യമായ കോഴി,മത്സ്യം എന്നിവ കറിയാക്കിയും മറ്റും ഉപയോഗിച്ചുകൊണ്ടുള്ള പഞ്ചമകാരപൂജ ശാക്തേയ സമ്പ്രദായത്തിൽ ഒഴിച്ചുകൂടാനാകാത്തതാണ്. എന്നാൽ ദക്ഷിണാചാരികളായ ചില വൈദികർ ഇന്നിതിന് പകരമായി കുമ്പളങ്ങ ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്. എന്നാൽ അങ്ങനെ ചെയ്യുന്നത് ശാക്തേയപൂജ ആണോ എന്ന കാര്യത്തിൽ ഉപാസകർക്കിടയിൽ അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമുണ്ട്.
പരാശക്തിയുടെ മൂർത്ത രൂപമായി ശ്രീദുർഗ്ഗയെ (പാർവ്വതി) കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. കാളി(സംഹാരം), ലക്ഷ്മി(ഐശ്വര്യം), സരസ്വതി(വിദ്യ) തുടങ്ങിയ മൂന്ന് പ്രധാന രൂപങ്ങളിൽ പരാശക്തിയെ ശാക്തേയർ ആരാധിക്കുന്നു. കർമ്മം ചെയ്യുവാനുള്ള പ്രചോദനമായ ഇച്ഛാശക്തി, ക്രിയാശക്തി, ജ്ഞാനശക്തി എന്നിവയായും ഈ മൂന്ന് ഭാവങ്ങളെ കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. കൂടാതെ ഭുവനേശ്വരി, ഭദ്രകാളി, ചാമുണ്ഡ, ചണ്ഡിക, അന്നപൂർണ, കാർത്യായനി, കുണ്ഡലിനി, കുറുംബ, ചീർബ ഭഗവതി, പുതിയ ഭഗവതി പൂമാല ഭഗവതി തുടങ്ങി നിരവധി സങ്കൽപിച്ചിരിക്കുന്നു ഇതു കൂടാതെ തന്നെ ഒരുപാട്തു രൂപ ഭാവങ്ങൾ അധികമായി കാണം ടങ്ങി പല ഭാവങ്ങളിലും ജഗദംബയെ സങ്കൽപ്പിക്കുന്നു. നവദുർഗ്ഗ, സപ്തമാതാക്കൾ, ദശമഹാവിദ്യ, അഷ്ടലക്ഷ്മി തുടങ്ങിയവയെല്ലാം മഹാമായയുടെ വിവിധ രൂപങ്ങളാണ്.
സ്ത്രീയാണ് സൃഷ്ടിയുടെ ആധാരം എന്ന സങ്കൽപ്പത്തിൽ നിന്നാണ് ശാക്തേയർ ശക്തിസ്വരൂപിണിയായ ഭഗവതിയെ ആരാധിച്ചത്. സ്ത്രീക്ക് മേൽക്കൈ ഉണ്ടായിരുന്ന ഒരു സമൂഹത്തിന്റെ ദേവതാ സങ്കല്പങ്ങൾ ആയും ഇതിനെ കണക്കാക്കുന്നു. ശാക്തേയ വിശ്വാസമനുസരിച്ചു എല്ലായിടത്തും നിറഞ്ഞു നിൽക്കുന്നതും എല്ലാ ചരാചരങ്ങളും മോക്ഷം പ്രാപിക്കുന്നതും ആദിപരാശക്തിയെ തന്നെ ആണ്. [4].[1]. ശ്രുതി,സ്മൃതി, ദേവീമാഹാത്മ്യം, ദേവീഭാഗവതം തുടങ്ങിയ പുരാണങ്ങൾ എന്നിവയാണ് പ്രധാന ഗ്രന്ഥങ്ങൾ. ശാക്തേയപൂജയിൽ സ്ത്രീക്ക് വളരെ പ്രാധാന്യം നൽകുന്നു. ഇതിൽ സ്ത്രീക്ക് അശുദ്ധി ഇല്ല. ശക്തിപൂജക്ക് വർണ്ണമോ ജാതിയോ ലിംഗഭേദമോ ബാധകമല്ലാത്തതിനാൽ എല്ലാ വിഭാഗങ്ങളുടെയും ആരാധനാപദ്ധതി കൂടിയാണ് ശാക്തേയം. പ്രത്യേകിച്ചും മാതൃദേവതകളെ ആരാധനയിലെ ശാക്തേയം ഇതിന് അഭേദ്യമായ ബന്ധമുണ്ട് മൂസത് എന്ന ഒരു വിഭാഗം തീയ്യർ, മൂസത്, അടിയോടി, കിരിയാത്ത് നായർ , അടികൾ തുടങ്ങിയ ചാലിയ നായർ വിഭാഗം, പാണർ പുലയർ മറ്റ് സമുദായങ്ങൾ എന്നിവർ പാരമ്പര്യമായി ശാക്തേയ ഉപാസകർ ആണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.
കേരളത്തിൽ കൊടുങ്ങല്ലൂർ ഭഗവതീ ക്ഷേത്രത്തിലും, മാമാനിക്കുന്നു തുടങ്ങി മറ്റ് അനേകം ദേവീക്ഷേത്രങ്ങളിലും കുറുംബക്കാവുകളിലും ഈ സമ്പ്രദായം കാണാം. എങ്കിലും ഇന്നിതിന് കുറെയേറെ ആചാരലോപം സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ട് എന്ന് പറയാതെ വയ്യ. പണ്ട് കാലത്ത് തറവാടുകളിൽ സ്ഥാപിച്ചിരുന്ന ശക്തിപീഠത്തിലും, മച്ചകത്ത് കുടിയിരുത്തിയ കുലദേവതക്കും വർഷംതോറും ശാക്തേയപൂജ നടത്തിയിരുന്നു. കുടുംബത്തിന്റെ ഐശ്വര്യത്തിനും പ്രതാപം നിലനിർത്തുന്നതിനും വേണ്ടിയാണ് ഈ പൂജ ചെയ്തിരുന്നത് എന്നാണ് അവർ വിശ്വസിച്ചിരുന്നത്. ഇത് മിക്കവാറും ആ കുടുംബത്തിലെ അംഗം തന്നെയാവും ചെയ്യുന്നത്. നേപ്പാൾ, കാശ്മീർ, ബംഗാൾ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ശാക്തേയ സമ്പ്രദായം വളർച്ച നേടിയിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ കാശ്മീരിൽ ഇന്നിത് അത്ര കണ്ടു പ്രചാരത്തിൽ ഇല്ല.
അവലംബം
- Klaus K. Klostermaier (10 March 2010). Survey of Hinduism, A: Third Edition. State University of New York Press. pp. 30, 114–116, 233–245. ISBN 978-0-7914-8011-3.
- Flood, Gavin D. (1996), An Introduction to Hinduism, Cambridge University Press, p. 17, ISBN 978-0-521-43878-0
- Thomas Coburn (2002), Devī-Māhātmya: The Crystallization of the Goddess Tradition, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-0557-6, pages 1–23
- J. Gordon Melton; Martin Baumann (2010). Religions of the World: A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices, 2nd Edition. ABC-CLIO. pp. 2600–2602. ISBN 978-1-59884-204-3.
ശ്രുതി: | വേദങ്ങൾ · ഉപനിഷത്തുകൾ · സ്തോത്രങ്ങൾ | |||
സ്മൃതി: | ഇതിഹാസങ്ങൾ (രാമായണം, മഹാഭാരതം) · ഭഗവത് ഗീത · പുരാണങ്ങൾ · സൂത്രങ്ങൾ · ആഗമം (തന്ത്രം, യന്ത്രം) · വേദാന്തം | |||
വിശ്വാസങ്ങൾ: | അവതാരം · ആത്മാവ് · ബ്രഹ്മം · കോശം · ധർമ്മം · കർമ്മം · മോക്ഷം · മായ · ഇഷ്ടദൈവം · മൂർത്തി · പുനർജന്മം · സംസാരം · തത്വം · ത്രിമൂർത്തി · തുരിയ · ഗുരുക്കന്മാർ | |||
തത്ത്വചിന്ത: | പാഠശാലകൾ · പുരാതന ഹിന്ദുമതം · സാംഖ്യം · ന്യായം · വൈശേഷികം · യോഗം · മീമാംസ · വേദാന്തം · തന്ത്രം · ഭക്തി | |||
ആചാരങ്ങൾ: | ജ്യോതിഷം · ആയുർവേദം · ആരതി · ഭജനകൾ · ദർശനം · ദീക്ഷ · മന്ത്രങ്ങൾ · പൂജ · സത്സംഗം · സ്ത്രോത്രങ്ങൾ · വിവാഹം · യജ്ഞം · ഹോമം | |||
ഹിന്ദു ഗുരുക്കൾ: | ആദി ശങ്കരൻ · രാമാനുജൻ · മധ്വാചാര്യർ · ശ്രീരാമകൃഷ്ണ പരമഹംസൻ · ശാരദാദേവി · സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ · ശ്രീനാരായണ ഗുരു · ശ്രീ അരബിന്തോ · രമണ മഹർഷി · ചിന്മയാനന്ദ · ശിവായ മുനിയ സ്വാമി · സ്വാമി നാരായൻ · പ്രഭുപാദർ · ലോകെനാഥ് | |||
വിഭാഗങ്ങൾ: | വൈഷ്ണവം · ശൈവം · ശാക്തേയം · സ്മാർത്തം | |||
ദേവതകൾ: | ഹൈന്ദവ ദേവതകളുടെ പട്ടിക · ഹിന്ദു വിശ്വാസങ്ങൾ | |||
യുഗങ്ങൾ: | സത്യ യുഗം · ത്രേതാ യുഗം · ദ്വാപര യുഗം · കലി യുഗം | |||
വർണ്ണങ്ങൾ: | ബ്രാഹ്മണൻ · ക്ഷത്രിയൻ · വൈശ്യൻ · ശൂദ്രൻ | |||
മറ്റുളളവ: | ഹിന്ദുത്വ ഭീകരത · ഹിന്ദുമതവും വിമർശനങ്ങളും |