ಹ್ರಸ್ವಸ್ವರ

1. ಸ್ವಯಂ ರಂಜತೇ ಇತಿಃ ಸ್ವರಃ - ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಉಚ್ಚರಿಸಲು ಬರುವ ಅಕ್ಷರಗಳೇ ಸ್ವರಗಳು.
2. ಅಕಾರಂ ಮೊದಲಾಗಿರೆ ಪದಿನಾಲ್ಕು ಸ್ವರಂಗಳ್.

ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ (ದೇವನಾಗರಿ) ಸ್ವರಾಕ್ಷರಗಳು ‘ಅ’ ಕಾರ ದಿಂದ ‘ಔ’ ಕಾರದವರೆಗೆ ೧೪ ಇವೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ,

• ಅ,ಆ, ಇ, ಈ, ಉ, ಊ, ಋ, ಋೂ, ಲುೃ, ಲೂೃ, ಏ, ಐ, ಓ, ಔ.

ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಅ ಕಾರದಿಂದ ಔ ಕಾರದವರೆಗೆ ೧೨ ಸ್ವರಾಕ್ಷರಗಳು ಇವೆ. ಕೇಶಿರಾಜ ಹೇಳುವ ಋ, ಋೂ, ಲುೃ, ಲೂೃ ಸ್ವರಗಳು ಈಗ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆಎ ಮತ್ತು ಒ ಎಂಬ ಎರಡು ದೇಶಿಯಗಳು ಸ್ವರಾಕ್ಷರಗಳ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿವೆ.

• ಅ,ಆ, ಇ, ಈ, ಉ, ಊ,ಎ, ಏ, ಐ, ಒ, ಓ, ಔ.

ಸ್ವರಗಳನ್ನು ನಾಲ್ಕು ವಿಭಾಗ ಮಾಡಬಹುದು.

1. ಹೃಸ್ವಸ್ವರ
2. ದೀರ್ಘಸ್ವರ
3. ಸಂಧ್ಯಕ್ಷರ
4. ಪ್ಲುತ

ಸ್ವರಸಂಧಿ ಎಂದರೆ ಸ್ವರದ ಮುಂದೆ ಸ್ವರವು ಬಂದು ಸಂಧಿಯಾದರೆ ಸ್ವರಸಂಧಿ. ಉದಾ: ಮಾತು+ಇಲ್ಲ=ಮಾತುವಿಲ್ಲ- ಮಾತಿಲ್ಲ (ಸಂಧಿ ವಿಕಲ್ಪ) ಉ+ಇ(ಸಂದಿಪದ ಸಂದರ್ಭ)