ലെൻസ്
പ്രകാശത്തെ കടത്തിവിടുകയും അപവർത്തിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന പൂർണ്ണമായോ ഭാഗികമായോ അക്ഷസമമിതീയമായ (axial symmetric) പ്രകാശികോപകരണമാണ്‌ ലെൻസ് അഥവാ കാചം. രണ്ട് ഗോളോപരിതലത്തോടു കൂടിയ ഒരു സുതാര്യ മാധ്യമത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്‌ ലെൻസ്. ലെൻസ് പ്രധാനമായും രണ്ടു വിധമുണ്ട്. ഉത്തലകാചവും അവതലകാചവും.
ഉത്തലകാചം
മധ്യഭാഗം ഉയർന്നുകാണപ്പെടുന്ന ലെൻസുകളാണ്‌ ഉത്തലകാചങ്ങൾ (Convex lens). കോൺവെക്സ് ലെൻസ്. പ്രകാശത്തെ ഒരു ബിന്ദുവിലേക്ക് കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതിനാൽ ഇവയെ സംവ്രജനകാചം (Converging lens) എന്നും വിളിക്കുന്നു.
അവതലകാചം
പ്രകാശത്തെ വിവ്രജിപ്പിക്കുന്ന ഇനം ലെൻസാണ്‌ അവതലകാചം (Concave lens). ഇതിന്റെ മധ്യഭാഗം കുഴിഞ്ഞിരിക്കും. പ്രകാശത്തെ വിവ്രജിപ്പിക്കുന്നതിനാൽ ഇവയെ വിവ്രജനകാചം (Diverging lens) എന്നും വിളിക്കുന്നു.
ലെൻസുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പദങ്ങൾ
വക്രതാകേന്ദ്രം (Center of curvature)
ഒരു ലെൻസിന്റെ രണ്ട് ഉപരിതലങ്ങളിൽ ഓരോന്നും ഓരോ ഗോളത്തിന്റെ ഭാഗങ്ങളാണ്‌. ഈ ഗോളത്തിന്റെ കേന്ദ്രമാണ്‌ വക്രതാകേന്ദ്രം എന്നു പറയുന്നത്.
മുഖ്യ അക്ഷം( Principal axis)
ഒരു ലെൻസിന്റെ വക്രതാകേന്ദ്രത്തിലൂടെ കടന്നു പോകുന്ന നേർ രേഖയാണ്‌ മുഖ്യ അക്ഷം.
പ്രാകാശിക കേന്ദ്രം (Optic Center)
ഒരു ലെൻസിന്റെ മധ്യ ബിന്ദുവിനെ പ്രാകാശികകേന്ദ്രം എന്നു പറയുന്നു.
മുഖ്യ ഫോക്കസ് (Principal Focus)
ഒരു കോൺവെക്സ് ലെൻസിന്റെ മുഖ്യ അക്ഷത്തിനു സമീപവും സമാന്തരവുമായി പതിക്കുന്ന ഒരു ലെൻസിൽ കൂടി കടന്ന് മുഖ്യ അക്ഷത്തിലുള്ള ഒരു ബിന്ദുവിൽ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു. ഈ ബിന്ദുവിനെ കോൺവെക്സ് ലെൻസിന്റെ മുഖ്യഫോക്കസ് അഥവാ മുഖ്യനാഭി എന്നു പറയുന്നു. ഒരു കോൺകേവ് ലെൻസിന്റെ മുഖ്യ അക്ഷത്തിനു സമീപവും സമാന്തരവുമായി പതിക്കുന്ന ഒരു ലെൻസിൽ കൂടി കടന്ന് മുഖ്യ അക്ഷത്തിലുള്ള ഒരു ബിന്ദുവിൽ നിന്നും പരസ്പരം അകന്നുപോകുന്നു. ഈ ബിന്ദുവിനെ കോൺകേവ് ലെൻസിന്റെ മുഖ്യഫോക്കസ് എന്നു പറയുന്നു.
ഇതും കാണുക
- ഫോക്കസ് ദൂരം
അവലംബം
ശാസ്ത്രപുസ്തകം എട്ടാം ക്ലാസ്
പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ
 |
വിക്കിമീഡിയ കോമൺസിലെ Lens എന്ന വർഗ്ഗത്തിൽ ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കൂടുതൽ പ്രമാണങ്ങൾ ലഭ്യമാണ്. |
- Thin Lens Java applet
- Open source thin lens simulation (Java applet)
- Learning by Simulations - Concave and Convex Lenses
- OpticalRayTracer - Open source lens simulator (downloadable java)