ലിഥിയം

ക്ഷാരലോഹങ്ങളുടെ കൂട്ടത്തിൽപ്പെടുന്ന ഒരു മൂലകമാണ് ലിഥിയം (lithium). ഗ്രീക്കു ഭാഷയിലെ കല്ല് എന്ന അർത്ഥമുള്ള ലിഥോസ് എന്ന പദത്തിൽ നിന്നാണ് ഈ മൂലകത്തിന്റെ പേരിന്റെ ആവിർഭാവം. പെറ്റാലൈറ്റ് എന്ന കല്ലിൽ നിന്നുമാണ് ലിഥിയം കണ്ടെത്തിയത് എന്നതാണ് ഇതിനു കാരണം. മഹാവിസ്ഫോടനത്തിന്റെ ആദ്യ മൂന്നു മിനിറ്റിനുള്ളിൽ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ട നാലു മൂലകങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ലിഥിയവും എന്നാണ് കരുതപ്പെടുന്നത്. ഭാരം ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ഖരമൂലകമാണ് ഇത്.

ലിഥിയം,  3Li
Lithium floating in oil
General properties
Pronunciation/ˈlɪθiəm/ ​(LITH-ee-əm)
Appearancesilvery-white
Standard atomic weight (Ar, standard)[6.938, 6.997] conventional: 6.94
ലിഥിയം in the periodic table
Hydrogen Helium
Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon
Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon
Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton
Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon
Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon
Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson
 H
↑
Li
↓
Na
helium ← ലിഥിയം → beryllium
Atomic number (Z)3
Groupgroup 1 (alkali metals)
Periodperiod 2
Blocks-block
Element category  alkali metal
Electron configuration[He] 2s1
Electrons per shell
2, 1
Physical properties
Phase at STPsolid
Melting point453.65 K ​(180.50 °C, ​356.90 °F)
Boiling point1603 K ​(1330 °C, ​2426 °F)
Density (near r.t.)0.534 g/cm3
when liquid (at m.p.)0.512 g/cm3
Critical point3220 K, 67 MPa (extrapolated)
Heat of fusion3.00 kJ/mol
Heat of vaporization136 kJ/mol
Molar heat capacity24.860 J/(mol·K)
Vapor pressure
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 797 885 995 1144 1337 1610
Atomic properties
Oxidation states+1 (a strongly basic oxide)
ElectronegativityPauling scale: 0.98
Ionization energies
  • 1st: 520.2 kJ/mol
  • 2nd: 7298.1 kJ/mol
  • 3rd: 11815.0 kJ/mol
Atomic radiusempirical: 152 pm
Covalent radius128±7 pm
Van der Waals radius182 pm
Color lines in a spectral range
Spectral lines of ലിഥിയം
Other properties
Crystal structure ​body-centered cubic (bcc)
Speed of sound thin rod6000 m/s (at 20 °C)
Thermal expansion46 µm/(m·K) (at 25 °C)
Thermal conductivity84.8 W/(m·K)
Electrical resistivity92.8 nΩ·m (at 20 °C)
Magnetic orderingparamagnetic
Magnetic susceptibility+14.2·10−6 cm3/mol (298 K)[1]
Young's modulus4.9 GPa
Shear modulus4.2 GPa
Bulk modulus11 GPa
Mohs hardness0.6
Brinell hardness5 MPa
CAS Number7439-93-2
History
DiscoveryJohan August Arfwedson (1817)
First isolationWilliam Thomas Brande (1821)
Main isotopes of ലിഥിയം
Iso­tope Abun­dance Half-life (t1/2) Decay mode Pro­duct
6Li 5% stable
7Li 95% stable
6Li content may be as low as 3.75% in
natural samples. 7Li would therefore
have a content of up to 96.25%.

രസതന്ത്രം

ഇതിന്റെ ആണുസംഖ്യ 3-ഉം പ്രതീകം Li എന്നുമാണ്. ആവർത്തനപ്പട്ടികയിലെ ഒന്നാം ഗ്രൂപ്പിലാണ് ഇതിന്റെ സ്ഥാനം. ലിഥിയം ശുദ്ധമായ രൂപത്തിൽ പ്രകൃതിയിൽ ലഭ്യമല്ല. വെള്ളി നിറത്തിലുള്ള മൃദുവായ ലോഹമാണിത്. വായുവിലെ ഓക്സിജൻ, ജലാംശം, നൈട്രജൻ എന്നിവയുമായി പ്രവർത്തിച്ച് ചാര-കറുത്ത നിറം കൈവരുന്നു. ലിഥിയം ഓക്സൈഡ് (Li2O), ലിഥിയം ഹൈഡ്രോക്സൈഡ് (LiOH), ലിഥിയം നൈട്രൈഡ് (Li3N) എന്ന സംയുക്തങ്ങൾ ഉണ്ടാകുന്നു.

ഉപയോഗങ്ങൾ
  • ബാറ്ററികൾ ഉണ്ടാക്കുന്നതിന് - ക്യാമറകൾ, ലാപ്‌ടോപ്പ് കമ്പ്യൂട്ടറുകൾ, മൊബൈൽ ഫോണുകൾ എന്നിവക്കു വേണ്ട വീണ്ടും ചാർജ് ചെയ്യാവുന്ന ലിഥിയം അയോൺ ബാറ്ററികൾ.
  • താപചാലന ഉപയോഗങ്ങൾക്ക്
  • വിമാനങ്ങളുടേയും മറ്റും നിർമ്മാണത്തിനു വേണ്ട സങ്കരലോഹങ്ങളുടെ നിർമ്മാണത്തിന്
  • വൈദ്യശാസ്ത്രരംഗത്ത് - ഭ്രാന്തിനുള്ള മരുന്നുകളുടെ നിർമ്മാണത്തിന്
മൂലകങ്ങളുടെ ആവർത്തനപ്പട്ടിക
H He
LiBe BCNOFNe
NaMg AlSiPSClAr
KCa ScTiVCrMnFeCoNiCuZnGaGeAsSeBrKr
RbSr YZrNbMoTcRuRhPdAgCdInSnSbTeIXe
CsBaLaCePrNdPmSmEuGdTbDyHoErTmYbLuHfTaWReOsIrPtAuHgTlPbBiPoAtRn
FrRaAcThPaUNpPuAmCmBkCfEsFmMdNoLrRfDbSgBhHsMtDsRgCnNhFlMcLvTsOg

ക്ഷാര ലോഹങ്ങൾ ആൽക്കലൈൻ ലോഹങ്ങൾ ലാന്തനൈഡുകൾ ആക്റ്റിനൈഡുകൾ സംക്രമണ ലോഹങ്ങൾ മറ്റു ലോഹങ്ങൾ അർദ്ധലോഹങ്ങൾ അലോഹങ്ങൾ ഹാലൊജനുകൾ ഉൽകൃഷ്ട വാതകങ്ങൾ രാസസ്വഭാവം കൃത്യമായി മനസ്സിലാക്കാൻ പറ്റിയിട്ടില്ലാത്ത മൂലകങ്ങൾ
 
  1. Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.